Để đánh giá kết quả học tập của người học có nhiều phương pháp trong đó tổ chức các kỳ thi là phương pháp phổ biến nhất. Để kỳ thi diễn ra tốt đẹp và đánh giá kết quả chính xác nhất thì hoạt động ra đề thi là hoạt động rất quan trọng. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng ở trường chính trị có một đặc thù chung: người học là cán bộ, công chức, viên chức đang công tác trong các cơ quan của hệ thống chính trị và có trình độ chuyên môn, lý luận cũng như thực tiễn. Do đó việc đánh giá kết quả học tập của học viên trong các trường chính trị không chỉ lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện lại kiến thức đã được học mà cần chú trọng khả năng vận dụng sáng tạo lại những kiến thức đã học vào thực tiễn. Việc đánh giá kết quả học tập tiến hành khách quan, nghiêm túc đúng phương pháp sẽ là động lực mạnh mẽ khích lệ sự vươn lên trong học tập của người học, thúc đẩy sự tìm tòi sáng tạo không ngừng của họ.
Thông thường có 3 hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cơ bản: thi viết (tự luận), thi vấn đáp và thi trắc nghiệm. Gắn với mỗi hình thức thi có hình thức ra đề thi tương ứng. Thực tế ở Trường Chính trị Nam Định hiện nay trong đó có khoa Nhà nước và Pháp luật, chủ yếu chỉ sử dụng hình thức đánh giá kết quả học tập đó là thi viết áp dụng cho các lớp Trung cấp lý luận chính trị, điều này đã phần nào hạn chế đến tính phong phú của hình thức ra đề.
Trong đề thi viết, câu hỏi thường là yêu cầu trình bày hoặc phân tích lại kiến thức đã học hoặc chỉ yêu cầu vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Đây là hình thức đánh giá truyền thống, có nhiều điểm tích cực, tuy vậy cũng có không ít những hạn chế so với các hình thức thi khác. Cụ thể như sau:
Điểm tích cực của thi viết: ở hình thức thi này cho phép học viên trình bày các ý tưởng của mình một cách rõ ràng và chi tiết hơn so với thi trắc nghiệm; Học viên có thể giải thích và hệ thống các lý luận một cách logic hơn; Thông qua bài thi, thể hiện sự nghiêm túc, tích cực trong quá trình học tập của học viên; khả năng vận dụng lý luận chính trị vào thực tiễn quá trình công tác của người học; Từ đó, giảng viên thấy được hiệu quả của quá trình lên lớp: giải quyết vấn đề lý luận (kiến thức) và định hướng cho học viên về kỹ năng, thái độ thông qua nội dung lý luận.
Hạn chế của thi viết: ở hình thức thi này đòi hỏi học viên cần phải suy nghĩ và trình bày, giải quyết các yêu cầu của đề; bên cạnh đó, không phải tất cả học viên đều có khả năng lập luận hay và chính xác; Một số học viên với tư tưởng học cho xong, thi cho xong sẽ không thể nào trình bày và làm bài đảm bảo logic hoặc gặp khó khăn trong liên hệ thực tiễn.
Đối với thi viết, câu hỏi thường là yêu cầu trình bày hoặc phân tích lại kiến thức đã học hoặc chỉ yêu cầu vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Phương pháp đánh giá truyền thống này có thể đánh giá được kết quả quá trình nhận thức, khả năng ghi nhớ, khả năng hiểu kiến thức đã học và cũng đánh giá được khả năng gắn lý luận với thực tiễn của người học. Tuy nhiên, vẫn chưa kiểm tra được đầy đủ và chính xác được ý thức học tập cũng như các cấp độ nhận thức của học viên, bởi học viên chuẩn bị cùng nguồn tài liệu tham khảo, hoặc chia sẻ tài liệu trong quá trình chuẩn bị thi, làm bài thi.
Về hình thức: theo yêu cầu của quy chế hiện hành của Nhà trường, mỗi đề thi có từ 02 đến 03 câu, dưới hình thức đề mở. “Đề mở” là dạng đề được phép sử dụng tài liệu trong quá trình làm bài, hướng tới gợi mở, kích thích khả năng tư duy, tính độc lập, sáng tạo của người học.
Về nội dung: các câu hỏi phải phản ánh đầy đủ nội dung chương trình, hợp lý, không trùng lặp; kiểm tra được kiến thức cơ bản, khả năng vận dụng của học viên. Nội dung câu hỏi đề thi đảm bảo yêu cầu lý luận gắn với thực tiễn, đi sâu vào bản chất của vấn đề được nghiên cứu, tạo ra sự phân hóa rõ hơn trong đánh giá học viên.
Trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị có khá nhiều nội dung môn học, phần học có quy mô khối lượng kiến thức lớn, để hiểu được những khái niệm, nguyên lý, quy luật cơ bản của bài đã là khó, việc vận dụng thực tiễn trong làm bài thi còn khó hơn nhiều. Vì vậy, để thi viết được tốt trong chương trình trung cấp lý luận chính trị, dưới góc nhìn của bản thân, tác giả đề xuất một số lưu ý đối với khoa chuyên môn ra đề thi và đối với học viên nhằm đạt kết quả tốt trong thi tự luận:
Đối với khoa chuyên môn:
Một là, cần phải phát huy trí tuệ tập thể trong quá trình ra đề. Lãnh đạo khoa giao nhiệm vụ cho các giảng viên phụ trách giảng dạy các bài xây dựng câu hỏi thuộc nội dung bài đó rồi đưa ra tập thể khoa trao đổi và thống nhất lựa chọn câu hỏi phù hợp với kiến thức chương trình học và trình độ của học viên.
Hai là, cần đảm bảo tính tường minh trong các câu hỏi thi. Ngôn từ trong các câu hỏi cần trong sáng rõ nghĩa, không nên diễn đạt dài dòng, cần ngắn gọn xúc tích để học viên có thể hiểu được nội dung câu hỏi.
Ba là, trong quá trình giảng dạy môn học, khoa chuyên môn nên có sự hướng dẫn về cách thức làm bài thi để học viên không bỡ ngỡ khi bước vào buổi thi.
Đối với học viên:
Một là, học viên cần chuẩn bị đủ lượng kiến thức trước khi đi thi.
Hai là, học viên phải chuẩn bị đầy đủ giáo trình, tài liệu bắt buộc và một số tài liệu tham khảo khác khi đi thi.
Ba là, học viên cần xác định đúng yêu cầu của đề thi viết.
Bốn là, học viên cần phân bổ thời gian làm bài hợp lý, làm đủ các câu trong đề thi.
Như vậy để có một kỳ thi đảm bảo chất lượng, khoa chuyên môn cần phải quan tâm sát sao đến công tác ra đề để đề thi thực sự phù hợp với yêu cầu của chương trình và kiến thức của học viên. Còn học viên cần phải chú ý nghe giảng, ghi chép bài đầy đủ; tích cực chuẩn bị, tham gia thảo luận trên lớp; chuẩn bị đầy đủ giáo trình, tài liệu bắt buộc và một số tài liệu tham khảo khác khi đi thi; xác định đúng yêu cầu của đề thi; phân bổ thời gian hợp lý, làm đầy đủ các câu trong đề thi. Trong đó, quan trọng nhất là phụ thuộc vào tinh thần, thái độ, phương pháp học tập của học viên. Đây là yếu tố quyết định cơ bản đối với kết quả của các hình thức thi, nhất là đối với hình thức thi viết./.
|
