CÔNG TÁC VẬN ĐỘNG, ĐOÀN KẾT, TẬP HỢP CHỨC SẮC, TÍN ĐỒ CÔNG GIÁO CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ TỈNH NAM ĐỊNH THEO LỜI BÁC DẠY

1. Chủ tịch Hồ Chí Minh với Công giáo Nam Định cũng như công tác vận động, đoàn kết, tập hợp chức sắc, tín đồ Công giáo Nam Định

Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến đồng bào Công giáo Nam Định, đến phong trào yêu nước cũng như tính đoàn kết của Công giáo Nam Định. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đất nước ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ nước nhà, ngày 10/01/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Nam Định. Bác đến thăm và tặng quà các cháu mồ côi được nuôi ở nhà tế bần và nhà Dục Anh (đường Hàn Thuyên ngày nay) do các nữ tu dòng Thánh Phaolô thành Chartres phục trách. Người thăm từng phòng ở, từ chỗ nuôi trẻ sơ sinh đến phòng của trẻ 9-10 tuổi và nói với bà phước nuôi trẻ: “Tôi thay mặt các cháu không cha, không mẹ đó cảm ơn bà đã trông nom cho chúng như một người mẹ”[1].

Chủ tịch Hồ Chí Minh còn dành tình cảm đặc biệt đối với các chức sắc Công giáo Nam Định, nhận thức rõ vai trò của các chức sắc Công giáo trong việc đoàn kết lương, giáo vào sự nghiệp kháng chiến chung của dân tộc. Người mời Giám mục Hồ Ngọc Cẩn, làm cố vấn cho Chính phủ. Ngày 27/11/1948, Giám mục Hồ Ngọc Cẩn qua đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện văn chia buồn: “Tôi rất lấy làm đau đớn được tin Đức Giám mục Hồ Ngọc Cẩn đã từ trần. Tiếc vì chiến sự, tôi không thể về để dự đám tang Đức Giám mục. Tôi đã nhờ Ủy ban kháng chiến hành chính Liên khu III thay mặt đến dự lễ và chia buồn cùng đồng bào Công giáo địa phận Bùi Chu”[2]. Đáp lại sự niềm tin của Hồ Chủ Tịch, ngay sau ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Đức Giám mục Hồ Ngọc Cẩn đã thể hiện tinh thần phụng sự Thiên Chúa, phụng sự Tổ quốc của mình bằng lời nói và việc làm cụ thể. Trong buổi lễ “Tuần lễ vàng” do Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh Nam Định tổ chức, Đức Giám mục Hồ Ngọc Cẩn đã nói, là một giám mục “trên phải phụng sự Thiên Chúa, dưới cũng không quên Tổ quốc”[3]. Tinh thần ấy của Đức Giám mục Hồ Ngọc Cẩn đã làm cho người Công giáo Nam Định đoàn kết, đồng hành cùng dân tộc. Người Công giáo Nam Định đã tích cực ủng hộ nền độc lập của nước nhà và Chính phủ do Hồ Chí Minh đứng đầu. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm với một tình cảm chân thành đối với Linh mục Phêrô Vũ Xuân Kỷ (1886-1972) và Linh mục Kỷ cũng có những tình cảm đặc biệt đối với Người. Trong suốt những năm kháng chiến gian khổ, ông luôn sát cánh cùng Ủy ban Liên lạc Công giáo Liên khu 3, Mặt trận Liên Việt và các linh mục, được Chủ tịch Hồ Chí Minh trân trọng.

Lần thứ 5, 21/5/1963, khi về thăm, làm việc với Đảng bộ và nhân dân tỉnh Nam Định, Bác căn dặn hệ thống chính trị trong tỉnh phải biết đoàn kết đồng bào Công giáo vào xây dựng sự nghiệp cách mạng. Người nói: “Nam Định có 18 vạn đồng bào Công giáo, các cấp ủy phải thật quan tâm đến phần đời và phần đạo của đồng bào Công giáo. Hiện nay trong tỉnh đã có 62% hộ giáo dân vào hợp tác xã. Có những hợp tác xã khá tốt như Đài Môn, Đồng Quỹ, Úy Như Nam... Đồng bào Công giáo càng hiểu rõ chính sách của Đảng thì càng gắn bó với hợp tác xã. Cho nên phải ra sức giúp đỡ củng cố và phát triển tốt các hợp tác xã của đồng bào Công giáo nhằm làm cho hợp tác xã ngày càng vững chắc, xã viên thu nhập ngày càng tăng, đời sống ngày càng no ấm hơn…”[4].

Có thể nói, xuyên suốt trong tư tưởng của Hồ Chí Minh, vấn đề đoàn kết tôn giáo có vai trò quan trọng đối với cách mạng. Người khẳng định, muốn đồng bào Công giáo có được “phần xác no ấm, phần hồn thong dong”, trách nhiệm trước hết thuộc về các cấp ủy đảng, chính quyền và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Người biểu dương các cấp ủy đảng, chính quyền tỉnh Nam Định đã làm tốt công tác vận động đồng bào Công giáo tham gia phong trào xây dựng hợp tác hóa nông nghiệp, đã xây dựng được những hợp tác xã tiêu biểu. Người nói: “các cấp ủy đã biết vận động đồng bào lương và giáo xây dựng được những hợp tác xã tốt... Nhờ các hợp tác xã được củng cố, cho nên trong hai năm qua, tuy bị thiên tai ba vụ, nhưng sản xuất nông nghiệp vẫn phát triển cả về năng suất, diện tích và sản lượng”[5].

2. Hệ thống chính trị tỉnh Nam Định với công tác vận động, đoàn kết, tập hợp chức sắc, tín đồ Công giáo theo lời Bác dạy hiện nay

Nam Định là một trong những mảnh đất ghi lại những trang sử đầu tiên của Công giáo Việt Nam (vào năm 1533 đã có những nhà truyền giáo đầu tiên tới Việt Nam, những địa danh đầu tiên các nhà truyền giáo đặt chân đến là: Trà Lũ (khu vực Phú Nhai ngày nay), Quần Anh (nay là Quần Phương), và Ninh Cường đều là những miền đất thuộc giáo phận Bùi Chu nằm trên địa bàn tỉnh Nam Định).

Hiện nay Đạo Công giáo trên địa bàn tỉnh bao gồm trọn vẹn giáo phận Bùi Chu và 1 phần giáo phận Hà Nội. Giáo phận Bùi Chu thuộc địa bàn 6 huyện Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Nam Trực và một phần thành phố Nam Định (giáo xứ Phong Lộc và giáo xứ Khoái Đồng). Một phần giáo phận Hà Nội thuộc địa bàn thành phố Nam Định và các huyện Vụ Bản, Ý Yên, Mỹ Lộc. Toàn tỉnh có 172 nhà thờ xứ, 493 nhà thờ họ; 1 Giám mục, 249 linh mục. Giáo dân có khoảng 47 vạn (chiếm 25% dân số toàn tỉnh) cư trú ở 09 huyện và thành phố.

Trong lịch sử kháng chiến, Nhà nước đã ghi nhận công lao to lớn của đồng bào Công giáo Nam Định đóng góp vào sự nghiệp chung của dân tộc, với nhiều tấm gương anh hùng liệt sĩ và 23 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Giáo dân xứ Vinh Phú, xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Hưng... (Nam Định) được Nhà nước tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Với đường hướng hoạt động “Sống Phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”, giữ vững đức tin và chu toàn bổn phận công dân, hiện tại, nhiều giáo dân ở Nam Định đã tích cực phấn đấu trở thành cán bộ, đảng viên. Nhiều cán bộ chủ chốt cấp xã, huyện là người Công giáo.

            Thực hiện lời dạy của Bác về công tác tôn giáo, với tình hình, đặc điểm đạo Công giáo tại Nam Định như trên, nhận thức được tầm quan trọng của công tác vận động, đoàn kết chức sắc, tín đồ Công giáo, hệ thống chính trị các cấp tại tỉnh Nam Định đã quán triệt sâu sắc đến cán bộ, đảng viên, những người làm công tác tôn giáo ý nghĩa của công tác dân vận trong vùng đồng bào có đạo. Đảng bộ tỉnh Nam Định xác định công tác tôn giáo là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị nên đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội làm tốt công tác tôn giáo, nhất là công tác vận động chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo. Đưa hoạt động tôn giáo đi vào ổn định, sinh hoạt nền nếp, tuân thủ quy định pháp luật; nhiều năm qua tỉnh không để xảy ra “điểm nóng” về tôn giáo. Tín đồ các tôn giáo tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước “sống tốt đời đẹp đạo”, tham gia xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

            Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Chỉ đạo công tác tôn giáo tỉnh tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy chỉ đạo hệ thống chính trị tỉnh triển khai thực hiện các văn bản của Trung ương, của tỉnh về công tác tôn giáo; tăng cường công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; giải quyết các kiến nghị, đề nghị của các tổ chức tôn giáo đúng quy định của pháp luật, nhất là trong quản lý, sử dụng đất đai liên quan đến tôn giáo; thực hiện tốt công tác vận động chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo. Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Tôn giáo - Sở Nội vụ phối hợp với các ngành có liên quan của tỉnh, các huyện, thành phố xây dựng chương trình tập huấn nghiệp vụ tôn giáo cho cán bộ, đảng viên, cốt cán phong trào làm công tác tôn giáo... làm chuyển biến rõ nét về ý thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể và đa số cán bộ, đảng viên đối với công tác tôn giáo. Nhận thức của chức sắc, chức việc, tín đồ tôn giáo và các tầng lớp nhân dân được nâng lên, từ đó xóa dần mặc cảm, đoàn kết trong thực hiện các nhiệm vụ ở mỗi địa phương; tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của chính quyền; phấn khởi trong cả hai cuộc sống đời và đạo, tham gia tích cực các phong trào thi đua yêu nước, đóng góp cho phát triển ổn định và tăng trưởng về kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh.

Để nâng cao đời sống mọi mặt cho người dân, trong đó có tín đồ tôn giáo, Tỉnh ủy, UBND tỉnh huy động các nguồn lực, phát triển công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. Chính quyền các cấp quan tâm làm tốt công tác quản lý nhà nước về tôn giáo; đầu tư cơ sở hạ tầng vùng có đông tín đồ Công giáo; tạo điều kiện cấp phép cho một số giáo xứ, giáo họ xây mới, sửa chữa, mở rộng nhà thờ bị xuống cấp, đáp ứng nguyện vọng của tín đồ có nơi hành lễ an toàn, khang trang, bảo đảm an ninh trật tự.

Việc tuyên truyền, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá Đảng và Nhà nước, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được quan tâm thực hiện. Công an tỉnh phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành phát động đẩy mạnh thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong đồng bào các tôn giáo. Từ cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” cụ thể hóa thành phong trào “Xây dựng xứ, họ tiên tiến, gia đình Công giáo gương mẫu” và phong trào xây dựng “Xứ, họ không ma túy” của Công giáo. Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc vùng đồng bào các tôn giáo” đã tranh thủ sự ủng hộ của các chức sắc tôn giáo trong công tác tuyên truyền, vận động các tín đồ, giáo dân chấp hành tốt các quy định của pháp luật, tích cực tham gia phòng ngừa, đấu tranh, tố giác tội phạm giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn. Do đó, đã đấu tranh, ngăn chặn kịp thời các hoạt động lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá Đảng và Nhà nước, đảm bảo hoạt động của các tôn giáo trên địa bàn nền nếp theo quy định của pháp luật.

Cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan thực hiện tốt công tác vận động, tranh thủ, xây dựng mối quan hệ với chức sắc, chức việc các tôn giáo. Từng bước xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó trên tinh thần tin tưởng, cởi mở giữa các cấp ủy đảng, chính quyền với chức sắc các tôn giáo. Hàng năm, vào các dịp lễ trọng, những sự kiện lớn của các tôn giáo, Tết Nguyên đán, các cấp uỷ đảng, chính quyền, MTTQ từ tỉnh tới cơ sở đều tổ chức các đoàn đến chúc mừng, thăm hỏi, động viên các chức sắc, tín đồ Công giáo tiêu biểu nhằm tăng cường sự hiểu biết, cởi mở, tạo niềm tin cho tín đồ các tôn giáo đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền, chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, vận động giáo dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước.

Với sự quyết tâm cao trong công tác vận động, đoàn kết các chức sắc, tín đồ Công giáo, công tác tôn giáo của tỉnh đã thu được nhiều kết quả to lớn: chức sắc, tín đồ Công giáo đã cùng chung sức xây dựng NTM ở địa phương, cùng với chính quyền địa phương xây dựng phong trào phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao phần đời và phần đạo của giáo dân, giữ gìn an ninh trật tự, xã hội; các chức sắc, tín đồ Công giáo tích cực tham gia các tổ chức chính trị - xã hội, nhiều người theo đạo Công giáo là đảng viên, tham gia hệ thống chính trị… Những kết quả đạt được ấy, có công rất lớn ở công tác vận động, đoàn kết các chức sắc, tín đồ Công giáo. Trong những năm tới, để Nam Định thực hiện thành công những nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, cần phát huy hơn nữa vai trò của các chức sắc, tín đồ Công giáo nói riêng, tôn giáo trên địa bàn Nam Định nói chung, để họ cùng thống nhất, đồng hành cùng sự phát triển chung của tỉnh nhà, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà tỉnh đã đề ra./.